ကိုယ္ေတြ႕ဝိတ္ခ်နည္း

ဝိတ္ခ်ရတာ မလြယ္ပါဘူး။ ဒါကို ဝိတ္ခ်ဖူးသူတိုင္း သိၾကတယ္။ စာေရးသူကိုယ္တိုင္လည္း ဝိတ္ခ်ဖူးသူျဖစ္ေတာ့ ဘယ္ေလာက္ခက္ခဲလည္း ပိုသိတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ (၁)နွစ္ေလာက္က ဝိတ္ခ်ဖူးတယ္။ အစားအေသာက္၊အေနအထိုင္၊ ေလ့က်င့္ခန္းကစျပီး စနစ္တက် ေသခ်ာတစိုက္မတ္မတ္လုပ္ေတာ့ (၃)လအတြင္း သိသိသာသာ ပိန္က်သြားတယ္။ ဒါကိုမသိတဲ့ လူနာေတြကေတာ့ သူတို႕ဆရာလုပ္သူကို ၾကည့္ျပီး သနားေနရွာတယ္။ဆရာလည္း နည္းနည္းပိန္သြားတယ္ ေနာ္။ အလုပ္မ်ားေနလို႕နဲ႕ တူတယ္ေပါ့။ အမွန္က ကိုယ့္ဝမ္းနာကိုယ္သာသိ ဆိုသလို ကိုယ္တိုင္ဝိတ္ခ်၊အစားအေသာက္ေရွာင္ေတာ့ မ်က္နွာက က်သြားသလို လူကလည္း ေသးသြားတယ္။ ပိန္တာမွ တုတ္ေခ်ာင္းေလး ေထာင္ထားသလိုကို
ပိန္သြားတာ။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ဒီေလာက္ပိန္ေတာ့လည္း ၾကည့္မေကာင္းပါဘူးကြာ ဆိုျပီးေတာ့ အစားေလးဘာေလးျပန္စား ျပီး ဝိတ္ျဖည့္ရျပန္တယ္။ အခုခ်ိန္ထိ ခ်ထားတဲ့ ဝိတ္ကို တက္မလာေအာင္ တတ္နိုင္သမွ် ထိန္းခဲ့ရတယ္။ အခုလည္း ဝိ္တ္ခ်ခ်င္သူ ေရႊျမန္မာေတြအတြက္ ဝိတ္ခ်နိုင္တဲ့နည္းလမ္းေတြ၊သီအိုရီေတြကို စာေတြ႕နဲ႕ ကိုယ္ေတြ႕ နိႈင္းယွဥ္ျပီး ေရးသားတင္ျပပါ့မယ္။ 

ဘာ့ေၾကာင့္ မပိန္ေသးတာလဲ

ဝိတ္ခ်မယ္လို႕ ေျပာလိုက္တာနဲ႕ လူေတြေျပးျမင္လိုက္တာက ပိန္ေဆးျဖစ္ပါတယ္။ ဒါလည္း မထူးဆန္းပါဘူး။ လူ့သေဘာက ပ်င္းတတ္တယ္။ လႈပ္လႈပ္ရွားရွား လုပ္ရမယ္ဆိုရင္ ဘာတခုမွမလုပ္ခ်င္ဘူး။ ဥပမာ အနီးအနားက ေစ်းဆို္င္ကို ပစၥည္းတခု သြားဝယ္မယ္ဆိုပါေတာ့။ ဆိုင္ကယ္၊ကား စတာေတြနဲ႕မွ သြားခ်င္ၾကတာ မဟုတ္လား။ဝိတ္က်ခ်င္တယ္ဆိုရင္ ဒီလုိအေသးစိတ္အမူအက်င့္ေတြကအစ ေျပာင္းရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သြားတဲ့အခါ ျဖစ္နိုင္သမွ် လမ္းေလွ်ာက္သြားပါ။ ဟုတ္ျပီ။ ဒီလို လမ္းေလွ်ာက္လိုက္လို႕ တကယ္ေရာ ထူးျခားမွာလားဆရာလို႕ ေမးစရာရွိပါတယ္။ သိပ္ကို ထူးျခားပါတယ္။ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္းအားျဖင့္ ရရွိနိုင္တဲ့ အက်ိဳးရလာဒ္ကို တြက္ျပပါမယ္။ 

သာမန္လူတေယာက္ဟာ တရက္ကို ေျခလွမ္း (၂၀၀၀)ေက်ာ္ လမ္းေလွ်ာက္ၾကပါတယ္။ ဒါက ေနစဥ္ ပံုမွန္သြားလာလႈပ္ရွားတာကို ေျပာတာပါ။ တက္ေနတဲ့ဝိတ္ကို ခ်ပစ္ဖို႕ လမ္းေလွ်ာက္မယ္ ဆိုရင္ ဒီေလာက္နဲ႕ မရေတာ့ဘူး။ ဒီထက္ပိုေလွ်ာက္ရမယ္။ ဒါဆိုဘယ္ေလာက္ လမ္းပိုေလွ်ာက္ရမွာလဲ ေမးစရာရွိလာတယ္။ မခက္ပါဘူး။ တြက္လို႕ရပါတယ္။ လူတေယာက္ရဲ႕ ေျခလွမ္းတလွမ္းခ်င္းစီ အကြာအေဝးကို တိုင္းၾကည့္တဲ့အခါ ၂ေပခြဲ(2.5feet) စီရွိေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါက ေျခေထာက္တစံုရဲ႕ ေရွ႕ဆံုးနဲ႕ ေနာက္ဆံုးရဲ႕ အကြာအေဝးကို ေျပာတာျဖစ္ပါတယ္။ ၁၂ေပရွည္တဲ့ အခန္းတခုကို ပံုမွန္အတိုင္း ျဖတ္ေလွ်ာက္ၾကည့္တဲ့အခါ ေျခလွမ္း (၅)လွမ္း လွမ္းရလိမ့္မယ္။ ပံုမွန္ဘာသိဘာသာ သြားရင္ေတာ့ (၇)လွမ္းေလာက္လွမ္းရတယ္။ ဒီအေျခခံအက်ဆုံးအခ်က္ကို မူတည္ျပီး ဝိတ္ခ်တဲ့ သီအုိရီမွာ apply လုပ္ၾကည့္ရေအာင္။ 

အားလံုးသိတဲ့အတုိင္း တမိုင္မွာ ၅၂၈၀-ေပ ရွိပါတယ္။ တမိုင္ရွိတဲ့ အကြာအေဝးကို လမ္းေလွ်ာက္ဖို႕  ေျခလွမ္းေပါင္း (၂၀၀၀)ေက်ာ္လွမ္းရပါတယ္။ အဲဒီလို တမိုင္(ေျခလွမ္း ၂၀၀၀ေက်ာ္)လမ္းေလွ်ာက္မွ ကုန္ဆံုးတဲ့ ကယ္လိုရီက (၁၀၀)ပဲ ရွိပါေသးတယ္။ အေလးခ်ိန္ပိုမ်ား၊ပိုဝရင္ေတာ့ ကယ္လိုရီခပ္မ်ားမ်ား (၁၃၀)ေလာက္ ကုန္မွာေပါ့။ တြက္ၾကည့္ရင္ ေျခလွမ္း(၂၀)လမ္းေလွ်ာက္မွ ၁-ကယ္လိုရီပဲ ကုန္ပါေသးတယ္။ ဒီအခ်က္က အေရးၾကီးလို႕ ေသခ်ာေလးမွတ္ထားပါ။ 

အထက္မွာေျပာခဲ့သလို အနီးက ေပ(၃၀၀)ေလာက္ပဲေဝးတဲ့ ဆိုင္တဆိုင္ကို သြားမယ္ဆိုပါစို႕။ ေျခလ်င္သြားမယ္ဆိုရင္ ေျခလွမ္း(၁၂၀)သြားရပါမယ္။ အဲဒီအတြက္ ကုန္ဆံုးသြားတဲ့စြမ္းအင္က (၅)ကယ္လိုရီပဲ ရွိတယ္။ အသြားအျပန္ဆိုရင္ (၁၀)ကယ္လိုရီ ကုန္ဆံုးေစတယ္။ ဒါေပမယ့္ အထင္မေသးပါနဲ႕။ဘာမွမဟုတ္တဲ့ လမ္းေလွ်ာက္တဲ့ အဆိုပါကိစၥေလးကို အၾကိမ္(၃၀၀)ေက်ာ္လုပ္ရံုနဲ႕ ဝိတ္တေပါင္ က်သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ကယ္လိုရီ(၃၅၀၀)ကုန္ဆံုးတိုင္း ဝိတ္ တေပါင္ေလွ်ာ့သြားမွာ ျဖစ္လို႕ပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ က်ံဳးဖက္၊မႏၲေလးေတာင္ဖက္ကို လမ္းေလွ်ာက္မွ မဟုတ္ပါဘူး။ လုိအပ္တာက လမ္းေလွ်ာက္ဖို႕ပဲျဖစ္ပါတယ္။ 

တရက္ကို နာရီဝက္လမ္းေလွ်ာက္ရမယ္လို႕ လူေတြေျပာၾကတယ္။ အဲဒါဟုတ္ပါတယ္။ရွင္းရရင္ လမ္းေလွ်ာက္တဲ့အခါ ဝိတ္တက္မလာေစဖို႕ ေနာက္ထပ္ေျခလွမ္းေပါင္း(၂၀၀၀)ထပ္ ေလွ်ာက္ရတယ္။ ဝိတ္က်ခ်င္ေသးတယ္ဆိုရင္ ေနာက္ ေျခလွမ္း(၂၀၀၀)ပို ေလ်ာက္ရပါတယ္။ အဲဒီမွာ လူေတြေျပာေျပာေနတဲ့ တရက္ကို နာရီဝက္(ေျခလွမ္း ၄၀၀၀)လမ္းေလွ်ာက္ပါဆိုတာ ျဖစ္လာတယ္။ ဒါက အေသးစိတ္ျမင္နိုင္ေအာင္ တြက္ခ်က္ျပတာျဖစ္ပါတယ္။

ဝိတ္ခ်တဲ့အခါ အမ်ားစု သတိမထားမိတဲ့ အေရးၾကီးအခ်က္ကေလးတခုရွိေသးတယ္။ၾကည့္္လိုက္ရင္ေတာ့ ဘာမွမဟုတ္သလိုပဲ။ တကယ္က သူကဒုကၡေပးတာ။ ဥပမာတခုေျပာပါမယ္။ဝိတ္က်ေအာင္ လူေတြ အေစာၾကီးထ လမ္းေလွ်ာက္ၾကတယ္။ တမိုင္(၁၅မိနစ္)ေလာက္ ေလွ်ာက္လိုက္ေတာ့ လူကနည္းနည္း ပမ္းလာတယ္ေပါ့။ ဒါနဲ့ အိမ္ေရာက္ေတာ့ အားရွိေအာင္ ကိုလာတလံုး(350ml) ေသာက္လိုက္မိတယ္။  ေမာေမာနဲ႕ ေသာက္လိုက္တဲ့ အဲဒီကုိလာေလးတစ္လံုးမွာ အနည္းဆံုး ကယ္လိုရီ(၁၀၀)ေလာက္ပါတယ္။ လက္တဆုပ္စာပုလင္းေလးတလံုးက ေစာေစာက ပင္ပန္းတၾကီး၊အားၾကိဳးမာန္တက္ (၁၅)မိနစ္စာ လမ္းေလွ်ာက္တဲ့ကယ္လိုရီနဲ႕ သြားညီမွ်တယ္။ အေျဖထုတ္လိုက္ေတာ့ ဒုံရင္းက ဒံုရင္းပဲျဖစ္သြားတယ္။ ဝိတ္က်ဖို႕ ေလ့က်င့္ခန္းေတာ့ လုပ္ပါရဲ႕။ ဒါေပမယ့္ ပိန္မသြားဘူး။ အေျဖက အဲဒါပါပဲ။ လုပ္နည္းမမွန္ေတာ့ သဲထဲေရသြန္ျဖစ္ရတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ မႏၲေလးက်ံဳးဖက္ကို သြားျပီး လမ္းေတြေလွ်ာက္ၾက၊အျပန္က်ေတာ့ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ဝင္ျပီး အစားေတြ တနင့္တပိုး စားၾကတာ အလြန္မွားတဲ့ နည္းတခုပါ။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ေကာ္ဖီ၊လက္ဖက္ရည္တခြက္မွာပါတဲ့ ကယ္လိုရီ(၅၀)ေလာက္က မိုင္ဝက္ေလာက္ လမ္းေလွ်ာက္တာနဲ႕ ညီမွ်လို႕ပါ။ စနစ္တက် ဝိတ္ခ်ခ်င္တယ္ဆိုရင္ အဆိုပါ အေသးစိတ္အခ်က္အလက္ေတြထိ ေသခ်ာဂရုစုိိက္ဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ အစားေရွာင္တယ္ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တယ္ ဘာ့ေၾကာင့္မပိန္လဲ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အေျဖရွာၾကည့္ပါ။

ဝိတ္ခ်ဖို႕ ပိန္ေဆး ေသာက္ဖို႕လိုလားေမးရင္ မလိုပါဘူး ေျဖပါမယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ စာေရးသူဝိတ္ခ်တုန္းကလည္း ဘယ္ပိန္ေဆးမွ မေသာက္ခဲ့ပါဘူး။ ပိန္ေဆးမေသာက္ေပမယ့္ ေရေတာ့ေသာက္တယ္။မနက္အိပ္ရာထတာနဲ႕ ေရသန္႕ဘူးတဝက္ေလာက္ကုန္ေအာင္ ေသာက္ပစ္တယ္။ မနက္စာစားတဲ့အခါ သတိထားျပီး ေကာ္ဖီ၊လက္ဖက္ရည္စတာေတြ လံုးဝမေသာက္ခဲ့ဘူး။ ေန႕ပိုင္း အားလပ္ခ်ိန္မွာ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ဖို႕ အကသင္တန္းသြားတက္တယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အကေလ့က်င့္ခန္း(dancing) တနာရီလုပ္ျခင္းက ကယ္လိုရီ(၄၀၀)ေက်ာ္ကို ျဖဳန္းတီျပစ္နိုင္လို႕ပါ။ တျခားေလ့က်င့္ခန္းေတြလည္း ေကာင္းပါတယ္။ မိမိစိတ္ဝင္စားရာေရြးခ်ယ္ပါ။ ဥပမာ ေယာဂ တနာရီစာက်င့္ရင္ ကယ္လိုရီ(၂၀၀)၊gym ကစားရင္ ကယ္လိုရီ(၃၀၀)ေက်ာ္ေလာက္ ကုန္ဆံုးေစမွာ ျဖစ္တယ္။ အကယ္၍ အဲဒီေနရာမွာ ေလ့က်င့္ခန္းမလုပ္ဘဲ ေဆးေသာက္ျပီး ပိန္ေအာင္လုပ္မယ္ ဆိုပါေတာ့။ ကိုယ္တိုင္ပင္ပန္းဆင္းရဲၾကီးစြာ လုပ္မထားေတာ့ ေပါ့ေပါ့ေလးပဲ ေတြ႕သမွ်စားျဖစ္သြားတယ္။ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ျပီးတဲ့အခါ ကိုယ္တိုင္ ပင္ပင္ပန္းပန္း လုပ္ရတာသိလို႕ ထိန္းစားနိုင္တယ္။ ဒါက ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္လိုက္ျခင္းရဲ႕ အာသာခ်က္တခုျဖစ္တယ္။ ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္တဲ့ တနာရီက ပင္ပန္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ကိစၥမရွိပါဘူး။ ဝိတ္က်ဖို႕ ဒီေလာက္ေတာ့ ေပးဆပ္ရမယ္မလား။

ဝိတ္ခ်သူအမ်ားစုက ညစာေရွာင္တတ္ၾကတယ္။ စာေရးသူကိုယ္တိုင္ကေတာ့ ညစာမေရွာင္ပါဘူး။ ဘာ့ေၾကာင့္လည္းဆိုေတာ့ မနက္အိပ္ရာထမွာ အားအင္ျဖစ္ေနေစဖို့ပါ။ ေနာက္တခ်က္က အလုပ္ေၾကာင့္ ေဆးခန္းပိတ္ခ်ိန္မွ စားရတာျဖစ္လို႕ အျမဲည(၈)နာရီေက်ာ္သြားတယ္။ တကယ္က ညစာစားတဲ့အခါ ညေန(၆)နာရီမေက်ာ္ခင္ အျပီးစားတာ အေကာင္းဆံုးပဲ။ ည(၉)နာရီေက်ာ္ရင္ေတာ့ ေရကလြဲလို့ က်န္တာေတြ ဘာမွမထိပါနဲ႕ေတာ့။ စက်င့္ခါစကေတာ့ ခက္ခဲပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ တပတ္၊နွစ္ပတ္ အလြန္ဆံုး တစ္လေလာက္ေနတဲ့အခါ က်င့္သားရသြားပါလိမ့္မယ္။ တကယ္က ဝိတ္က်ဖို႕ သိပ္မခက္ပါဘူး။ plan ခ်ျပီး စနစ္တက်လုပ္ရင္ ေသခ်ာေပါက္ပိန္ပါတယ္။ 

ျပန္ခ်ဳပ္လိုက္ရင္ ဝိတ္က်ေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ။ အေရးၾကီးဆုံးက ပိန္ကို ပိန္ရမယ္ဆ္ိုတဲ့စိတ္မ်ိဳးထားနိုင္ရမယ္။ အစီအစဥ္( plan) ခ်ျပီး စနစ္တက် လုပ္တတ္ရမယ္။ ကိုယ္လုပ္လိုက္တဲ့ ေလ့က်င့္ခန္း တခုက ဘယ္ေလာက္ထိေရာက္မႈရွိလဲ သိရမယ္။ မအားလို႕ဆိုတဲ့ ဆင္ေျခမ်ိဳးမေပးပါနဲ႕။ ရတဲ့အခ်ိန္တိုင္း လႈပ္ရွားေနပါ။ အစားစားတဲ့အခါလည္းအလားတူပဲ။ စိတ္ကိုိထိန္းနိုင္ရမယ္။ ေနာင္လည္းတသက္လံုး စားရမွာပဲ။ ဒီတရက္ေတာ့ ေရွာင္လိုက္ပါဦးမယ္ဆ္ိုတဲ့ စိ္တ္မ်ိဳး ေန႕တိုင္းထားၾကည့္ပါ။ ဧည့္ခံပြဲ မိတ္ဆံုစားပြဲေတြ တတ္နိုင္သမွ် ေရွာင္ပါ။ စာေရးသူဆိုရင္ ဝိတ္ခ်တဲ့ ပထမ(၃)လအတြင္း ဖိတ္သမွ် ေဆးကုမၸဏီမိတ္ဆက္ပြဲတိုင္း လံုးဝမသြားခဲ့ဘူး။ ျမင္ေနေတာ့ စားမိေနမွာစိုးလို႕ပါ။ ပိန္ေဆးေတြေသာက္ျပီး စားခ်င္ရာစားသူေတြက ဘယ္ေတာ့မွဝိိတ္က်သူေတြ ျဖစ္မလာပါဘူး။ 

ဝိတ္ခ်ရတာ တကယ္ခက္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခက္တာကို ရေအာင္ လုပ္ယူနိုင္တာ ေအာင္ျမင္မႈမဟုတ္လား။ ေအာင္ျမင္ေအာင္လုပ္တဲ့ ေနရာမွာ စနစ္တက် ၾကိဳးစားတတ္ဖို႕ အေရးၾကီးတယ္။ စိတ္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ျပီး လက္ေတြ႕လုပ္ေဆာင္ပါ။ အခုေဖာ္ျပတဲ့ အခ်က္ေတြကို ေသခ်ာဖတ္ျပီး ဒီေန႕ပဲ စတင္ၾကိဳးစားၾကည့္ပါ။ မၾကာခင္ဝိတ္က်လာတာ ေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္။ ေနာက္အပတ္ေတြမွာလည္း ျမန္မာေတြနဲ႕ ကိုက္ညီတဲ့ ဝိတ္ခ်နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕လြဲမွားေနတဲ့ အယူအဆမွားေတြကို အပတ္စဥ္ တနလာၤေန႕တိုင္း ေရးသားေဖာ္ျပေပးသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ 

ေဒါက္တာ ေအးမင္းထူး

ရတနာပံုသတင္းစာ(၁.၁၂.၁၄)