Pityriasis lichenoid ခရုသင္းလို အကြက္

ဆရာသမီးလက္နဲ႕ရင္ဖတ္မွာ အျဖဴကြက္ေတြေတြ႕လိုပါ။ ၆လေလာက္ရွ္ျပီ။နည္းနည္းယားပါတယ္၊ေနာက္ျပီး အနီကြက္ေတြလည္း ေပါက္လာတယ္။ မေပ်ာက္တာလည္း နည္းနည္းၾကာျပီ။ မိန္းကေလးဆိုေတာ့ ရွက္လို႕လက္ရွည္လည္း မဝတ္ရဲဘူး။ ခရုသင္းျဖစ္မွာလည္း ဆိုးတယ္ဆရာ။ေရာဂါကေပ်ာက္မွာလားဆရာ၊ကုနည္းလည္း သိခ်င္ပါတယ္။ဆရာၾကည့္ရေအာင္ ပံုပို႕လိုက္ပါတယ္။ ျပန္ေျဖေပးပါေနာ္ဆရာ

တခါက လူနာတေယာက္လာျပတယ္။ အေရျပားအထူးကုဆီသြား ခရုသင္းလို့နာမည္တပ္၊စိတ္ဓာတ္က်တဲ့ လူနာတေယာက္က သတင္းစာ၊ဂ်ာနယ္ေတြမွာ ေဆာင္းပါးပင္တိုင္ေရးတဲ့ လူငယ္ဆရာဝန္ စာေရးဆရာတေယာက္ဆီ အားကိုးတျကီးလာျပရွာတယ္။ အမွန္ေတာ့ သူျဖစ္တဲ့ေရာဂါကလည္း ဒီလိုေရာဂါပါပဲ။ ဒါကို အေရျပားဆရာဝန္က လြတ္သြားဟန္တူတယ္။ အဲဒီလူနာလည္း ၄လေလာက္ ေဆးစား၊ေဆးထိုးလို့ သက္သာသြားပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ မစိုးရိမ္ပါနဲ့။

အေရျပားေရာဂါေတြက မ်ားတယ္။ တခ်ိဳ႕က ကုရခက္တယ္။ ေပ်ာက္ဖို႕အခ်ိ္န္ယူရတာလည္း ရွိပါတယ္။ နာမည္ဆိုတာေတာ့ မေျပာပါနဲ႕ေတာ့။ လူနာေကာ၊ဆရာဝန္ေကာ ေခါင္းေျခာက္လို႕ပါ။ ဆရာဝန္ဆီေမးတဲ့အခါ စနစ္တက်ေမးတာေကာင္းတယ္။ အေရျပားေရာဂါမွာ အခုလို ပံုပ္ု႕လိုက္တာပိုေကာင္းတယ္။ ေရာဂါစဥ္းစားရာမွာ အေထာက္အကူျဖစ္ေစတယ္။ 

လကၡဏာနဲ႕ သြင္ျပင္က ခရုသင္းနဲ့တူေပမယ့္ တကယ္က မဟုတ္ပါ။ Pityriasis lichenoid ဆိုတာ ျဖစ္တယ္။ ေရတို၊ေရရွည္ နွစ္မ်ိဳး ရွိတယ္။ ဒီေရာဂါ ဘာ့ေၾကာင့္ျဖစ္လဲ ေသခ်ာမသိပါ။ ခုခံအားတုံ့ျပန္မႈ၊ေဟာ္မုန္းနဲ့ေတာ့ ဆိုင္တာသ္တယ္။ မိုပိုးေရာဂါနဲ႕လည္း တြဲတတ္တယ္။ estrogen -progestone လိုမ်ိဳး၊chemoေဆးေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္တယ္။ ဗိုင္းရပ္( CMV,HIV,Epstein )ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္နိုင္တယ္။ သိတာတခုက ခုခံအား T cell ရဲ႕တုံ့ျပန္မႈကို အေရျပားကခံရတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ျဖစ္တာၾကာျပီး၊ေပ်ာက္တာလည္း မျမန္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ စိတ္ဓာတ္မက်ပါနဲ့။ တခ်ိဳ႕က လပိုင္းအတြင္းေပ်ာက္တယ္၊အနည္းစုက နွစ္ခ်ီကုရတယ္။ ေရာဂါက vitiligo ခရုသင္းနဲ့မွားတတ္တယ္။ 

ကုသနည္းေတြ ရွိတယ္။ အဓိကအားျဖင့္ စတီးရြိဳက္လိမ္း(Topical corticosteroids)လိမ္းျပီး ေနေရာင္ျပရတယ္။ အကြက္ကၾကီးရင္ psoralen လိုေဆးေပးျပီး အလင္းေရာင္(UV A)ျပရတယ္။  အနာလို၊ေသြးေျခဥသလို အေရျပားေျခာက္ေသြ႕တာအတြက္ ပိုးသတ္ေဆးထပ္ေပးရတယ္။ erythromycin 500 mg ၂-၄ၾကိမ္(သို့)tetracycline 500 mg ၂-၄ၾကိမ္ ၃လေသာက္ပါ။ အေရျပားေရာင္ရင္ သူတို့ကပိုေကာင္းတယ္။minocycline 100 mg ၂ၾကိမ္ေပးလို့လည္း ရတယ္။ ulceronecrosis ကိုသက္သာေစဖို့ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါမွ မသက္သာေသးရင္ tacrolimus လိမ္းေဆးလိမ္းပါ။ methotrexate 10-25mg အပတ္တိုင္းထိုးပါ။ အျဖဴကြက္ ၾကီးရင္ စတီးရိြဳက္ေသာက္ေဆး prednisolone 60mg ၅ရကိ၊40mg ၅ရကိ၊20mg ၅ရကိေပး ျဖည္းျဖည္းခ်င္းေဆးျပန္ျဖတ္ရတယ္။ ေနာက္ဆံုးနည္းက ပိုးျပင္းတယ္။ psoralen ေဆးလိမ္း၊ ခပ္ျပင္းျပင္းေနေရာင္(ေန႕လည္)မွာ ultraviolet A ျပရတာျဖစ္တယ္။ ဒါကသိပ္ဆိုးမွပါ။ ပံုမွန္အားျဖင့္ မလိုဘူး။ 

ေသာက္ေဆးေတြထဲမွာ ginkgo biloba 40-80mg တေန႕ သံုးၾကိမ္ ေသာက္ပါ။ ginger cap 250mg တေန႕သံုးၾကိမ္ေသာက္ပါ။ zinc , vit B12,vit C, chromium အားေဆး တေန႕နွစ္ၾကိမ္ေသာက္ပါ။ garlic oil ေဆးေသာက္ပါ။ေရမ်ားမ်ားေသာက္ျပီး ေနမ်ားမ်ားျပပါ။ ရွက္ျပီး လက္ရွည္ေတြဝတ္တာ မွားတယ္။ ဒီလိုမလုပ္ပါနဲ႕။

အိမ္သံုးနည္းလည္း ရွိတယ္။ နႏြင္း တဇြန္းနဲ႕ မုန့္ညွင္းဆီ ေရာ၊တေန႕နွစ္ၾကိမ္လိမ္းရင္ အေရျပားအျဖဴကြက္ေတြကို ေပ်ာက္ကင္းေစတယ္။ အာနိသင္ေကာင္းေအာင္ ဂ်င္းကို အေနေတာ္လွီးျပီး ခုနကေဆးကို အေရျပားထဲစိမ့္ေအာင္ လိမ္းေပးေပါ့။ တနွစ္အတြင္း ထူးျခားပါလိမ့္မယ္။ အေရျပားေရာဂါေတြမွာ ဆရာဝန္ခိုင္းတဲ့အတိုင္း တေသြမတိမ္းလိုက္လုပ္ဖို႕ နဲ႕ စိတ္ရွည္ဖို႕ လိုပါတယ္။  ေပ်ာက္ကင္းနိုင္တဲ့ေရာဂါကို ေပ်ာက္ေအာင္ကုသဖို့ေတာ့ လိုတယ္။သည္းခံသူအတြက္ ဆုလာဒ္ကေတာ့ ေရာဂါေပ်ာက္ျပီး မိမိကုိယ္ကိုယ္ယံုၾကည္ခ်က္ ရွိလာတာပဲျဖစ္လိမ့္မယ္။အထူးသျဖင့္ မိန္းကေလးေတြ စိတ္ရွည္သီးခံၾကပါ ခင္ဗ်ား။

ေဒါက္တာ ေအးမင္းထူး

၂၁.၁၁.၁၄