မက္ကေလာင္ ျခစ္ျခင္း

ေရွးယခင္ နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက တရုတ္လူမ်ိဳးေတြဟာ ဖ်ားနာကိုက္ခဲတဲ့အခါ မက္ကေလာင္ျခစ္နည္းကို အသံုးျပဳခဲ့ၾကတယ္။ မက္ကေလာင္နည္းဟာ တရုတ္ရုိးရာတိုင္းရင္းေဆးပညာကေန ဆင္းသက္လာခဲ့တယ္။ တရုတ္အပ္စိုက္ကုထံုးရဲ႕ အစြယ္အပြားနည္းတခုလည္း ျဖစ္တယ္။ မက္ကေလာင္ျခစ္နည္းကို တရုတ္(mandarin)စကားအရ "Gua Sha" လို႕ ေခၚပါတယ္။"Gua"ဆိုတာ "ျခစ္ထုတ္သည္"လို႕ အဓိပၸါယ္ရျပီး "Sha"ဆိုတာ "အနီကြက္ထျခင္း" ျဖစ္ပါတယ္။မက္ကေလာင္ျခစ္တဲ့အခါ ေသြးေျခဥျပီး အနီကြက္ထလာသည္အထိ အေရျပားကို ကုပ္ျခစ္ေပးရပါတယ္။ တရုတ္သီအိုရီအရ မေကာင္းတဲ့ ေသြးပုပ္ေတြ စုေအာင္းေနတာကို သန္႕ရွင္းေအာင္ ျခစ္ထုတ္ေပးရတဲ့ သေဘာမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ တရုတ္ေဆးပညာအရ အဖ်ားေရာဂါ၊တုပ္ေကြး၊အေအးမိ၊ေခ်ာင္းဆိုး၊ပန္းနာ၊ရင္က်ပ္၊ေခါင္းကိုက္ စတဲ့ေဝဒနာေတြကို သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစတယ္။ အရိုးနဲ႕ၾကြက္သား နာက်င္ကိုက္ခဲမႈကိုလည္း ေျပေပ်ာက္ေစတယ္။ ဒါ့ျပင္ ခႏၶာကိုယ္တြင္း အဂၤါအစိတ္အပိုင္းေတြရဲ႕ လုပ္ေဆာင္မႈေတြကိုလည္း အားေပးတယ္လို႕ ယူဆခဲ့ၾကတယ္။ 

မက္ကေလာင္ျခစ္နည္းကို တရုတ္အပါအဝင္ ထုိင္ဝမ္၊အင္ဒိုနီးရွား၊ကေမာၻဒီးယား၊ဗီယက္နမ္၊လာအို၊ထိုင္းစတဲ့ အာရွတိုက္နိုင္ငံေတြမွာ အိမ္သံုးနည္းအျဖစ္သံုးစြဲၾကပါတယ္။  ဗီယက္နမ္အယူအဆမွာ ဖ်ားနာျခင္းဟာ "ေလမိလို႕" ျဖစ္ရတယ္။ ဒီေလေတြကို ျခစ္ထုတ္ပစ္ဖို႕ လိုအပ္တယ္လို႕ ယူဆၾကတယ္။ သူတို႕ဆီမွာ မက္ကေလာင္ျခစ္တာကို cạo gió (ေလေတြျခစ္ထုတ္ျခင္း)လို႕ ေခၚပါတယ္။ ဗီယက္နမ္လူမ်ိဳး အမ်ားစုဟာ ဖ်ားနာ၊ကုိက္ခဲ တခုခုျဖစ္တာနဲ႕ မက္ကေလာင္ျခစ္တတ္ၾကတယ္။ အင္ဒိုနီးရွားမွာလည္း မက္ကေလာင္ကို ရုိးရာကုထံုးအျဖစ္သံုးပါတယ္။ သူတို႕ဆီမွာ ဒီလို ျခစ္တဲ့နည္းစနစ္ကို "kerikan"လို႕ ေခၚပါတယ္။ လာအိုမွာ "Khoud Lam"လို႕ ေခၚပါတယ္။ အိႏိၵယလူမ်ိဳးေတြလည္း မက္ကေလာင္နဲ႕ မကင္းၾကျပန္ဘူး။ တိုင္းရင္းနည္းအျဖစ္ သုံးပါေသးတယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ရွမ္း၊ကခ်င္စတဲ့ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေတြ အသံုးျပဳၾကတယ္။အထူးသျဖင့္ ေတာင္ေပၚေဒသနဲ႕ ေက်းလက္ေဒသေတြမွာ အဓိကသံုးစြဲၾကတယ္။

မက္ကေလာင္ျခစ္နည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိမယ္။ အမ်ားစုဟာ လည္ပင္း၊ကုတ္၊ေက်ာျပင္၊ပခံုး၊တင္ပါး၊ေျခ၊လက္ စတဲ့ေနရာေတြမွာ ျပဳလုပ္ၾကတယ္။ ကၽြမ္းက်င္သူေတြက ရင္ဘတ္၊ဝမ္းဗိုက္စတဲ့ေနရာေတြမွာလည္း လုပ္ပါတယ္။  ခႏၶာကို္ယ္တြင္း အဂၤါေတြရဲ့ သက္ဆိုင္ရာေနရာ အမွတ္ေတြကိုလည္း ျခစ္ေပးလို႕ရတယ္။ မက္ကေလာင္ျခစ္ဖို႕ ပစၥည္းအမ်ိဳးမ်ိဳး အသံုးျပဳနိုင္တယ္။ အေရးႁကီးဆံုးအခ်က္က ပစၥည္းမ်က္နွာျပင္ ညီညာဖို႕ပဲ လိုအပ္တာပါ။ အရင္ေခတ္ေတြက အေၾကြေစ့၊ဒဂၤါးျပားစတာေတြ သံုးျပီးအေရျပားကို ဖိျခစ္ၾကတယ္။ တရုတ္လူမ်ိဳးေတြက ေၾကြဇြန္းနဲ႕ ျခစ္ေပးၾကတယ္။ အေၾကြေစ့၊တိရိစာၦန္ခ်ိဳ၊ေက်ာက္စိမ္းျပား စတာေတြကိုလည္း အသံုးျပဳၾကပါတယ္။ ျမန္မာ့နည္းက်ေတာ့ သံဗူးခြံကို အဝခၽြတ္ျပီး သံုးစြဲၾကတယ္။ အိႏိၵယမွာ ေၾကးဇြန္းနဲ႕ ေရကို အသံုးျပဳပါတယ္။ 

မက္ကေလာင္မျခစ္ခင္ အေရျပားကို အရင္ဆံုုး lubricant ေခ်ာဆီတမ်ိဳးမ်ိဳး လိမ္းေပးရတယ္။ အုန္းဆီ၊နွမ္းဆီ၊ပရုတ္ဆီ ဘယ္ေခ်ာဆီမဆို သံုးလို႕ရတယ္။ေရကိုသံုးျပီး ျခစ္ထုတ္သူေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ေခ်ာဆီသုတ္ထားတဲ့ အေရျပားေပၚကို အနားညီညာတဲ့ အစြန္းဖက္မ်က္နွာျပင္နဲ႕၄၅ဒီဂရီေစာင္းျပီး ဖိဆြဲေပးရတယ္။ အထက္ကေန ေအာက္ဖက္(အရင္းမွ အဖ်ား)ကို ေဒါင္လိုက္ဆြဲခ်ျပီး ျခစ္ေပးရတယ္။ ဖိအားကို ၾကြက္သားေတြထိ သက္ေရာက္ေစရတယ္။ အျခစ္တခုစီရဲ႕ အရွည္ဟာ ၄-၆လက္မ ေလာက္ ရွိသင့္ပါတယ္။ အေရျပားေဖာင္းလာ၊ေရာင္လာတဲ့အထိ ျခစ္ေပးရတယ္။ 

ေနမေကာင္းတဲ့အခါမ်ိဳးမွာ တပတ္ကို သံုးၾကိမ္ထိ မက္ကေလာင္ျခစ္ေပးနိုင္တယ္။ နာတာရွည္ေရာဂါမ်ိဳးမွာ တပတ္တၾကိမ္ ျခစ္ေပးသင့္တယ္လို႕ ဆိုထားတယ္။ သို႕ေသာ္ သတိျပဳရမွာက အသားပို၊မွဲ႕၊ဝက္ျခံ၊ၾကြက္နို႕ရွိတဲ့ေနရာေတြမွာ မက္ကေလာင္မျခစ္ရဘူး။ အရုိးအတက္ထြက္တဲ့ေနရာေတြမွာ ေရွာင္ရွားသင့္တယ္။ ျပတ္ရွဒဏ္ရာ၊မီးေလာင္ဒဏ္ရာ၊အနာစိမ္း၊ျပည္တည္နာ၊ထိခိုက္ရွနာမ်ိဳးမွာ ေရွာင္ရွားသင့္တယ္။ ဒါ့ျပင္ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ကာလေတြမွာ မက္ကေလာင္ ျခစ္မေပးရဘူး။

မက္ကေလာင္ျခစ္တာနဲ႕ ပံုစံတူ တျခား နည္းေတြလည္း ရွိေသးတယ္။  Ba Sha ဆိုတဲ့နည္းက ေသြးေျခဥ(Sha)သည္ထိ အေရျပားကို   ဆြဲထုတ္တာ(Ba)မ်ိဳးကို ေခၚပါတယ္။ျမင္လြယ္ေအာင္ ေျပာရရင္ နဖူးေၾကာကို လက္နဲ႕ဆြဲထုတ္တာမ်ိဳးကို Ba Shaလို႕ ေခၚပါတယ္။ ပစၥည္းမလိုပဲ လက္ေခ်ာင္းနွစ္ခုနဲ႕ အေရျပားကို အလြယ္တကူ ဆြဲထုတ္ေပးရတယ္။ လက္ညိႈး၊လက္ခလယ္ ေခါက္ျပီး နဖူးအလယ္ အရြတ္ေၾကာကို ေသြးေျခဥသည္ထိ ဆြဲကုပ္ေပးရတယ္။ အဖ်ားကို ထုတ္တဲ့သေဘာပါပဲ။  ခြက္ကို အပူေပးျပီးလုပ္တဲ့နည္းလည္း ရွိေသးတယ္။ ဒါမ်ိဳးကို fire cupping (သို့) Ba Guan လို႕လည္း ေခၚပါတယ္။ အပ္စိုက္တဲ့အမွတ္ေတြမွာလည္း  ျပဳလုပ္ေပးနိုင္တယ္။ ျပည္ထြက္တဲ့အနာေတြကို စုပ္ယူဖို႕လည္း သံုးတယ္။ ဗီယမ္နမ္လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ နည္းတခုက ၾကက္ဥျပဳတ္ထဲကို ဒဂၤါးျပားထိုးထည့္၊အဝတ္စပတ္ျပီး ခႏၶာကိုယ္အထက္ပိုင္းက စျပီး တကိုယ္လံုးအနံွ႕ ပြတ္လိမ္းေပးရတယ္။ ပြတ္လိမ္းျပီး ဒဂၤါးျပားကို ျပန္ထုတ္ၾကည့္ရင္ အေရာင္မဲေနတာ ေတြ႕ရတယ္။ ဒဂၤါးက အဆိပ္အေတာက္ေတြ ဖယ္ရွားပစ္တယ္လို႕ ယံုၾကည္ျကတယ္။ 

မက္ကေလာင္ျခစ္တဲ့အခါ ဆံျခည္မွ်င္ေသြးေၾကာထဲက ေသြးေတြဟာ အျပင္ထြက္လာျပီး ေသြးေျခဥသလို ျဖစ္လာပါတယ္။ Mast cells ထဲမွာရွိတဲ့ ဟစ္တမင္း(histamines)လည္း ထြက္လာတယ္။ နည္းနည္းၾကာလာတဲ့အခါ နီတဲ့ေနရာက ညိဳလာျပီး ျပာပုပ္လာတယ္။ တခ်ိဳ႕က အေရျပားအေရာင္ကိုၾကည့္ျပီး ေရာဂါအနုအရင့္ ခန္႕မွန္းၾကတယ္။ ေရာဂါပိုဆိုးသလို အနီကြက္ ေပ်ာက္ကင္းခ်ိန္ ပိုၾကာတယ္လို႕ ယူဆၾကတယ္။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ၃ရက္ေလာက္ေနမွ တျဖည္းျဖည္း သက္သာလာပါတယ္။

မက္ကေလာင္ျခစ္ျပီးေသြးေၾကာေတြရဲ႕ ေျပာင္းလဲမႈကို သိရွိနိုင္ဖို႕ Laser Doppler ပံုရိပ္ေဖာ္နည္းနဲ႕ ေလ့လာၾကည့္ပါတယ္။ မက္ကေလာင္ျခစ္ျပီး ၈မိနစ္ၾကာတဲ့အခါ ျခစ္ထားတဲ့ေနရာရဲ႕ ေသြးလွည့္ပတ္မႈဟာ ၄၀၀- ရာခိုင္ႏႈန္းထိ ပိုမ်ားလာတာကုိေတြ႕ရတယ္။ ျခစ္ျပီး နွစ္ရက္အၾကာမွာ ေသြးလွည့္ပတ္မႈ ပံုမွန္အတိုင္း ျပန္ျဖစ္သြားတယ္။ ၂၀၀၉ခုနွစ္က ၾကြက္ေတြမွာ ေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါ ဆဲလ္ေတြကို ကာကြယ္ေပးတဲ့ အေရာင္က်ေစတဲ့ အင္ဇိုင္းဓာတ္(Heme Oxygenase-1)ကို မ်ားေစတယ္လို႕ ဆိုျပန္တယ္။ ဒါ့ျပင္ အသည္းေရာင္တဲ့အခါ တက္လာတဲ့ အင္ဇိုင္းဓာတ္တမ်ိဳးလည္း ေလွ်ာ့နည္းေစေသးသတဲ့။ ဒီအခ်က္နဲ့ပတ္သက္ျပီး ၂၀၁၃ခုနွစ္ စက္တင္ဘာလထဲမွာ လူနာေတြကို လက္ေတြ႕စမ္းသပ္ၾကည့္ျပန္ပါတယ္။ အေျဖထြက္လာေတာ့ မက္ကေလာင္ျခစ္ျပီး ထူးျခားတိုးတက္ေကာင္းမြန္မႈတစံုတရာ မေတြ႕ခဲ့ရဘူးလို႕ သိရတယ္။

လက္ေတြ႕က်ျပီး သီအိုရီမဟုတ္တဲ့ ကိုယ္ပိုင္အေတြ႕အၾကံဳကို ေျပာရရင္ မက္ကေလာင္ျခစ္လို႕ အလုပ္ျဖစ္တာမ်ိဳး သိပ္မေတြ႕ရပါဘူး။ မက္ကေလာင္ျခစ္ျပီး ေဆးခန္းလာတဲ့ လူနာေတြကို မၾကာခဏ ေမးျဖစ္ပါတယ္။ မက္ကေလာင္ျခစ္လို႕ သိသိသာသာ သက္သာလာသလား ဆိုတာမ်ိဳးပါ။ အမ်ားစုက မသက္သာပါဘူးဆိုတဲ့ အေျဖကိုပဲ ေပးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲလိုလူနာေတြကပဲ ေနာက္တၾကိမ္ေဆးခန္းလာျပန္ေတာ့ ေရွးရိုးမပယ္နိုင္ဘဲ မက္ကေလာင္ျခစ္လာၾကျပန္ပါတယ္။ မက္ကေလာင္နဲ႕ပတ္သက္လို႕ မွားယြင္းတဲ့အယူအဆတခုလည္း ရွိေသးတယ္။ မက္ကေလာင္ျခစ္ျပီးရင္ ေဆးမထိုးရဘူးဆိုတဲ့ အယူအဆမ်ိဳးပါ။ အမွန္က ေရာဂါသက္သာဖို႕ လိုအပ္ရင္ ေဆးထိုးနိုင္ပါတယ္။ 

နိဂံုးခ်ဳပ္သံုးသပ္ခ်က္

ေနမေကာင္းတဲ့အခါ မက္ကေလာင္ျခစ္ရမယ္ဆိုတာ ေရွးကတည္းက အရိုးစြဲေနတဲ့ အေလ့အက်င့္တခု ျဖစ္လို႕ အျပစ္ေျပာဖို႕မျဖစ္နိုင္ပါ။ ကိုယ္ပိုင္လြတ္လပ္ခြင့္ ျဖစ္လို႕ မိမိယံုၾကည္ရာကို လြတ္လပ္စြာ လုပ္ပိုင္ခြင့္လည္း ရွိပါတယ္။ သို႕ေသာ္ အမ်ားေကာင္းတယ္လို႕ ယူဆထားတာထက္ မိမိကိုယ္တိုင္တကယ္ သက္သာသလား အရင္ဆံုးစဥ္းစားၾကည့္သင့္တယ္။ ေသြးလည္ပတ္မႈေကာင္းတယ္ဆိုတဲ့ သီအိုရီ လက္ခံနိုင္ေလာက္ေပမယ့္ တျခားဇီဝကမၼေျပာင္းလဲမႈေတြကို ဆက္လက္ေလ့လာဖို႕ လိုအပ္ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိခ်ိန္ထိ ေလ့လာမႈေတြအရ ေကာင္းက်ိဳး၊ဆိုးက်ိဳး ဘယ္လိုမ်ိဳးလည္း ေရေရရာရာ မေျပာနိုင္ေသးဘူး။ အေနာက္တိုင္း ေဆးပညာအရ မက္ကေလာင္ျခစ္တာမ်ိဳးဟာ နာက်င္မႈကို လမ္းလႊဲတာမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ ဒါ့ျပင္ မသန္႕ရွင္းတဲ့ပစၥည္းေတြေၾကာင့္ ပိုးဝင္လာနိုင္တယ္။ ဖ်ားလာနိုင္တယ္။ ေသြးဆိပ္တက္ျပီး လူ႕အသက္အႏၲရာယ္ကို ဒုကၡေပးသည္ထိ ျဖစ္လာနိုင္တာမို႕ သတိထားဖို႕လည္း လိုအပ္ပါတယ္။ 

ေဒါက္တာ ေအးမင္းထူး

ရတနာပံု သတင္းစာ(၁၆.၆.၁၄)