Bowel-Safe capsule ပရိုဘိုင္ေအာတစ္ ေဆးေတာင့္

bowel-safeဆိုတာ probiotic တမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ bioflor မွာ capsuleပံုစံလာသလို bowel-safeလည္း capsuleပံုစံသာျဖစ္တယ္။ ကြာျခားတာက ေဆးကဒ္ပံုစံလာတာမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆး တစ္ကဒ္မွာ အျဖဴေရာင္capsuleေတာင့္ ၁၀ေတာင့္ ပါဝင္ပါတယ္။ ေဆးတစ္ဗူးမွာ ေဆးကဒ္နွစ္ကဒ္သာ ပါဝင္တယ္။ ဆန္းလြင္ ကုမၸဏီက တင္သြင္းျဖန္႕ခ်ိတယ္။ ေစ်းအေနနဲ႕  တစ္ကဒ္ကို ၃၀၀၀ ပတ္ဝန္းက်င္ရွိနိုင္တယ္။ bioflorမွာ ၁၀လံုးတစ္ဗူးက္ို ၈၀၀၀ပတ္ခ်ာလည္ ရွိနိုင္လို႕ ေစ်းပိုခ်ိဳတယ္ ဆိုရမယ္။ capsuleပံုစံျဖစ္တာေၾကာင့္ လူၾကီးေတြနဲ႕ ပိုမိုသင့္ေတာ္တယ္။

Bowel-safe တစ္လံုးမွာ Saccharomyces boulardii ေခၚတဲ့ yeast(မိႈပိုးတစ္မ်ိဳး) ပါဝင္ပါတယ္။ ပံုမွန္လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ အူလမ္းေၾကာင္းမွာ ဒီလိုမိႈပိုးေတြ သန္းခ်ီရွိၾကတယ္။ ဝမ္းေလွ်ာတဲ့အခါ ေကာင္းက်ိဳးျပဳတဲ့မိႈပိုးေတြဟာ ဝမ္းနဲ႕အတူပါသြားၾကတယ္။ ျပႆနာတစ္ခုက ရွိသင့္တဲ့ ပိုးေတြမရွိေတာ့တာေၾကာင့္ အူလမ္းေၾကာင္းကို ဒုကၡေပးတတ္တယ္။ သူတို႕ရွိေနရင္ ေတာ္ရံုပိုးေတြမဝင္နိုင္ဘူး။ တခါတရံ ပဋိဇီဝေဆးေတြက ရွိသမွ်ပိုးေတြကို တိုက္ဖ်က္တဲ့အခါ ေကာင္းတဲ့ပိုးေတြလဲ ပါသြားတတ္တယ္။ ဝမ္းေလွ်ာတာ ေတာ္ေတာ္နဲ႕ မသက္သာတတ္ၾကဘူး။ ဒီလိုအခါမ်ိဳးမွာ bowel-safeလို probioticဆးေတြက အသံုးဝင္လာတယ္။ ေလွ်ာ့နည္းသြားတဲ့ပိုးေတြကို ျပန္ျဖည့္ဖို႕ လိုလာနိုင္တယ္။ အခုေနာက္ပိုင္းမွာ ဝမ္းအရည္ေတြသြားတဲ့အခါ probiotic ကို ဦးစားေပးသံုးစြဲဖို႕ေျပာလာၾကတယ္။

Probiotic 

Probiotic ဆိုတဲ့ စကားလံုးဟာ ဆရာဝန္ေတြအတြက္ မထူးဆန္းေပမယ့္ လူနာေတြအတြက္ အစိမ္းသက္သက္ ျဖစ္ေနနိုင္တယ္။ကမာၻ႕က်န္းမာေရးအဖြဲ႕WHO ကေတာ့ လူ႕ခႏၶာကိုယ္အတြက္ ေကာင္းက်ိဳးေပးတဲ့ သက္ရွိပိုးမႊားေတြလို႕  အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုထားတယ္။ normal gut floraလို႕လည္း ေခၚနိုင္တယ္။အစာေျခအဖြဲ႕အစည္းထဲမွာ ေကာင္းက်ိဳးျပဳတဲ့ ဘက္တီးရီးယား၊ ဗိုင္းရပ္စ္၊ မိႈပိုး စတာေတြ ရွိၾကတယ္။ ဝမ္းသြားတဲ့အခါ ဝမ္းမာတယ္ဆိုတာ သူတို႕ေတြရဲလုပ္ေဆာင္မႈလည္း ပါဝင္တယ္။ ဝမ္းေလွ်ာတဲ့အခါ ေကာင္းက်ိဳးျပဳတဲ့ပိုးမႊားေတြ အူကတဆင့္ အျပင္ထြက္သြားတတ္တယ္။ ဝမ္းက ေတာ္ေတာ္နဲ႕ ျပန္ေကာင္းမလာတတ္ဘူး။ အဲလိုအခါမ်ိဳးမွာ probiotic က အသံုးဝင္လာတယ္။ ေကာင္းက်ိဳးျပဳတဲ့ပိုးေတြ ျပန္ျဖည့္ေပးမွ ဝမ္းတျဖည္းျဖည္း ျပန္မာလာတယ္။

Prebiotic ဆိုတာ လည္း တစ္မ်ိဳး ရွိေသးတယ္။ အူမွာ ပံုမွန္ရွိရမယ့္ ဘက္တီးရီးယားေတြ ေပါက္ဖြားဖို႕၊ၾကီးထြားဖို႕ ကူညီေပးတယ္။ probiotic နဲ႕ prebiotic နွစ္မ်ိဳးေပါင္းတာမ်ိဳးကို synbiotic လို႕ေခၚတယ္။

Yeast 

-yeast ကို တေဆးလို႕ ဘာသာျပန္ၾကတယ္။ cellတစ္မ်ိဳးတည္းရွိတဲ့ မိႈအမ်ိဳးအစားကို yeastလို႕ေခၚပါတယ္။

-လက္ရွိအခ်ိန္ထိ yeast အမ်ိဳးအစားေပါင္း ၁၅၀၀ေလာက္ရွိပါတယ္။

-အရြယ္အစားအားျဖင့္ 3–4 µm ေလာက္သာရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕yeastေတြဟာ ပံုမွန္ထက္ ၁၀ဆေလာက္ ရွိၾကတယ္။

-yeastသေဘာက ကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္ကေန ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္နဲ႕ အရက္အျဖစ္ေျပာင္းလဲေပးတယ္။

- အသီးေတြအခ်ဥ္ေဖာက္ျပီး အရက္ျပဳလုပ္တာဟာ ဒီသေဘာမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။

-ဝိုင္အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ဘီယာ၊အရက္၊ဒိန္ခ်ဥ္စတာေတြ ျပဳလုပ္ရာမွာ yeast က အသံုးဝင္တယ္။ ဒိန္ခ်ဥ္၊ပဲနို႕စတာေတြမွာ ဒီဓာတ္ေတြ ပါဝင္ၾကတယ္။

-probiotic ထဲမွာ အသံုးမ်ားဆံုးyeastအမ်ိဳးအစားက saccharomyces boulardii ျဖစ္ပါတယ္။

Saccharomyces boulardii

-S. boulardiiဆိုတာ normal gut flora တစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။

-ပထမဆံုးသိရွိခဲ့တ့့ဲ yeastမ်ိဳးစိတ္ တခုလည္း ျဖစ္တယ္။ 

-တခ်ိဳ႕က saccharomyces cerevisiae ရဲ႕ အမ်ိဳးအစားကြဲတစ္ခုလို႕ သတ္မွတ္ၾကတယ္။

-ထပ္ရွင္းရရင္ saccharomyces ဆိုတာ မ်ိဳးႏြယ္စု အမည္ျဖစ္ပါတယ္။

-၁၉၂၃ခုနွစ္မွာ ျပင္သစ္ပညာရွင္ Henri boulardဆိုသူက စတင္ေတြ႕ရွိခဲ့လို႕ boulardii ဆိုတဲ့အမည္ တြင္ခဲ့တယ္။

-"yeast မ်ိဳးစိတ္အစ၊ အေရွ႕ေတာင္ အာရွက"လို႕ ဆိုရင္ မမွားေလာက္ဘူး။

-အေရွ႕ေတာင္အာရွနိုင္ငံေတြမွာ ကာလဝမ္းေရာဂါသက္သာေစဖို႕ မင္းဂြတ္၊လိုင္ခ်ီး စတဲ့အသီးေတြ စားခဲ့ၾကတယ္။

-သက္သာေစတဲ့အေၾကာင္းအရင္းကို ေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါ yeastတစ္မ်ိဳးေၾကာင့္ ျဖစ္တာ စတင္သိရွိခဲ့တယ္။

-ဟင္နရီ ဘိုးလက္(Henri boulard)ဆိုသူက စတင္ေတြရွိခဲ့လို႕ saccharomyces boulardii လို႕ သတ္မွတ္ခဲ့တယ္။ ေနာက္ပိုင္းေလ့လာမႈေတြကတဆင့္ တျခားမ်ိဳးစိတ္ေတြ ဆက္လက္ေတြ႕ရွိခဲ့ၾကတယ္။

-ပံုမွန္အားျဖင့္ အပူခ်ိန္ အနည္းဆံုး ၃၇ ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္ ရွိမွ ေပါက္ဖြားတယ္။ အပူခ်ိန္ ၅၀ဒီဂရီေက်ာ္ရင္ ပ်က္ဆီးနိုင္ျပန္တယ္။

Bowel-safeနဲ႕ capsuleပံုစံ

Bowel-safe တစ္လံုးမွာ Lyophilized Saccharomyces boulardii 250mg ပါဝင္တယ္။ Lyo. Saccharomyces boulardii လို႕လည္း အတိုေကာက္ေခၚၾကတယ္။capsuleတစ္ေတာင့္မွာ သက္ရွိyeast cell အမႈန္႕ေတြ ပါဝင္ပါတယ္။Lyophilizedဆိုတာ ၾကာရွည္ခံေအာင္ ေအးခဲေစျပီး အစိုဓာတ္ထုတ္ထားတဲ့ သေဘာျဖစ္တယ္။ freeze-dryer လုပ္ျပီး ထိန္းသိမ္းထားတယ္။ျမင္လြယ္ေအာင္ ဥပမာေပးရရင္ ေနာက္ပိုင္းလာတဲ့ ေရခဲေခ်ာင္းေတြကို ဒီလိုပဲ အထုပ္ထဲထည့္ျပီး ၾကာရွည္ခံေအာင္လုပ္လာၾကတယ္။ ေရခဲေသတၱာမလိုပဲ ေအးခဲမႈကို ထိန္းေပးနိုင္တယ္။ 

Bowel-safeရဲ႕ အသံုးဝင္ပံု

-ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလွ်ာတဲ့အခါ(အထူးသျဖင့္ ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ အရည္ဝမ္းေတြ သြားတဲ့အခါ)မွာ အသံုးျပဳနိုင္တယ္။

-တခ်ိဳ႕က ပိုးသတ္ေဆးေၾကာင့္ ဝမ္းသြားတဲ့အခါမ်ိဳးမွာ သံုးတတ္ၾကတယ္။

-ခရီးသြားတဲ့အခါ ဝမ္းပ်က္တတ္သူေတြ ၾကိဳတင္ကာကြယ္နိုင္တယ္။

-နို႕တိုက္ကေလးငယ္ေတြ ဝမ္းပ်က္တဲ့အခါမ်ိဳးမွာလည္း ေပးနိုင္တယ္။

သံုးစြဲနိုင္တယ္လို႕ ယူဆထားတဲ့ ေရာဂါအခ်ိဳ႕

-UTIဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္ျခင္း

-cold sore ပါးစပ္နာ

-Lyme disease လိုင္းမ္ ေရာဂါ

-IBS အူလမ္းေၾကာင္း လႈပ္ရွားမႈေရာဂါ

-inflammatory bowel disease အူေရာင္တဲ့ ေရာဂါ

-lactose intolerance လက္တို႕စ္ဓာတ္ မတဲ့တဲ့ ေရာဂါ

-infant eczemaကေလး နွင္းခူနာ

-Chronic acne နာတာရွည္ ဝက္ျခံ

သီအိုရီအရ ဒီလိုေရာဂါေတြမွာ သံုးစြဲနိုင္တယ္ ခန္႕မွန္းၾကေပမယ့္ ေက်နပ္ဖြယ္ရလာဒ္ေတြ မေတြ႕ရေသးဘူး။ တကယ္အက်ိဳးရွိ၊မရွိ မေသခ်ာေသးဘူး။

Bowel-safe Probiotic ရဲ႕ အာနိသင္

-yeastကထြက္လာတဲ့ protease ဓာတ္က toxin Aနဲ႕ Bကို ဓာတ္ျပယ္ေစတယ္။

-salmonella၊E.coliစတဲ့ ဘက္တီးရီးယားပိုးေတြက yeastမ်က္နွာျပင္ကို တြယ္ကပ္ေစျပီး ဝမ္းကတဆင့္ အျပင္ကို ထြက္သြားၾကတယ္။

-ေရာင္ရမ္းျခင္း ျဖစ္ေစတဲ့ IL-8ကို တားျမစ္ေပးတယ္။

-အူသိမ္လမ္းေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္ immunoglobulin Aကို မ်ားေစတယ္။ Ig Aဆိုတာ ပိုးမႊားေတြတိုက္ဖ်က္ေပးတဲ့ အင္တီေဘာ္ဒီဓာတ္တမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။

-အူလမ္းေၾကာင္းမွာ ဗီတာမင္ဘီတခ်ိဳ႕ကို synthesis လုပ္ေပးတယ္။

Bowel-safe ေဆးညႊန္း

ပံုမွန္အားျဖင့္ တစ္ရက္ 250-1000mg ေပးၾကတယ္။ တေန႕ ၁-၄လံုးထိ ေပးနိုင္တယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ၅ရက္-တပတ္ ေပးၾကတယ္။ေရာဂါတစ္ခုနဲ႕ တစ္ခု ေဆးေပးပံုမတူညီၾကဘူး။ တရက္ အမ်ားဆံုး 3G ထိ ေပးနိုင္တယ္။ 

-Acute diarrhoea ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလွ်ာျဖစ္တဲ့အခါ တခါေသာက္ တစ္လံုး၊ တစ္ေန႕နွစ္ၾကိမ္ ၅ရက္ဆက္တိုက္ ေပးရတယ္။

-antibiotic associated diarrhoea ပိုးသတ္ေဆးေၾကာင့္ ဝမ္းပ်က္တဲ့အခါ တခါေသာက္၁-၂လံုး တစ္ေန႕ နွစ္ၾကိမ္မွ ေလးၾကိမ္ထိ ေသာက္နိုင္တယ္။

-clostridium difficile ပိုးေၾကာင့္ မၾကာခဏဝမ္းပ်က္တတ္သူေတြ တခါေသာက္ ၂လံုး တေန႕ ၂ၾကိမ္ေသာက္ေပးသင့္တယ္။ အနည္းဆံုး ၁လထိ ေသာက္ခိုင္းတယ္။ vancomycin (သို႕)metronidazole ပဋိဇီဝပိုးသတ္ေဆး တမ်ိဳးမ်ိဳးပါ ထည့္ေသာက္ ေပးရတယ္။

-inflammatory bowel diseaseမွာ တစ္လံုး တေန႕သံုးၾကိမ္ေသာက္ေပးသင့္တယ္။ လိုအပ္ရင္ ၉ပတ္ထိ ဆက္ေသာက္ရတယ္။

-traveller's diarrhoea ခရီးသြား ဝမ္းပ်က္တဲ့အခါ တစ္ေန႕ တစ္လံုး ေသာက္ေပးနိုင္တယ္။ ကာကြယ္ဖို႕အတြက္လည္း ၾကိဳတင္ေသာက္နိုင္တယ္။ ခရီးရွည္သြားတဲ့အခါမ်ိဳးမွာ ၅ရက္ေလာက္ ၾကိဳေသာက္သင့္တယ္။

-infant diarrhoea မွာ အသက္ ၃လေအာက္ ကေလးငယ္ျဖစ္ရင္ ဝမ္းသြားတဲ့အခါ ေဆးလံုးတစ္ဝက္ကို မနက္တစ္ၾကိမ္ ညေနတစ္ၾကိမ္ တိုက္ေပးနိုင္တယ္။၅ရက္ေပးဖို႕ ညႊန္းတယ္။ နို႕ဗူးေၾကာင့္ ဝမ္းေလွ်ာတဲ့ကေလးေတြလဲ ဒီလိုတိုက္ေပးနိုင္တယ္။ အေတာင့္ျဖစ္လို႕ capsuleအခြံကိုခြာျပီး အမႈန္႕တစ္ဝက္ကို တိုက္ေပးနိုင္တယ္။ 

-AIDSလူနာေတြမွာ နာတာရွည္ ဝမ္းေလွ်ာတဲ့အခါ maximum dose 3Gထိ ေပးနိုင္တယ္။ေဆးေပးတဲ့ အခါ တစ္ခါ ေသာက္ ၄လံုး တစ္ေန႕ သံုးၾကိမ္(သို႕) ၃လံုး ေလးၾကိမ္ ေသာက္ခိုင္းတယ္။ သက္သာလာရင္ ေဆးdose ျပန္ေလွ်ာ့ေပးနိုင္တယ္။ ေဆးေပးတဲ့အခါ လူနာရဲ႕ ခုခံအား အေျခအေနက အေရးၾကီးတယ္။ ခုခံအားက်ဆင္းလြန္းသူေတြ မေပးသင့္ဘူး။

 ျပင္သစ္နိုင္ငံ ေလ့လာမႈတစ္ခုမွာ  ျပင္းထန္တဲ့ ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလွ်ာလူနာေတြကို ေပးၾကည့္တဲ့အခါ အက်ိဳးရွိတာ ေတြ႕ရတယ္။တစ္ေန႕ ဝမ္းပမာဏ  ၆လီတာ(ေရသန္႕ဗူး ၆ဗူး)ေလာက္ သြားတဲ့ လူနာေတြကို ေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါ ေဆးေပးျပီး ၂ရက္အတြင္း ဝမ္းပမာဏဟာ တစ္လီတာေလာက္ထိ ေလွ်ာ့က်တာ ေတြ႕ရတယ္။ ၈ရက္အတြင္း ပံုမွန္ဝမ္းအတိုင္းျဖစ္ၾကတယ္။ 

ေဆးေသာက္တဲ့အခါ

-ပူလြန္း၊ေအးလြန္းတဲ့ အရည္နဲ႕ အတူမေသာက္ပါနဲ႕။

-ဘီယာ၊အရက္နဲ႕ တြဲမေသာက္ရဘူး။

-အစာနဲ႕ နီးနီး ေဝးေဝး ေသာက္နိုင္ပါတယ္။

ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး

-ေလထိုး၊ေလပြတာ၊ရင္ျပည့္ရင္ကယ္ အျဖစ္မ်ားတယ္။ ဆက္သံုးစြဲသြားရင္ အမ်ားစုဟာ သက္သာၾကတယ္။ 

-ဝမ္းခ်ဳပ္တာ၊ ေရငတ္တာ ရွိနိုင္တယ္။

တြဲမေသာက္သင့္တဲ့ေဆး

-anti fungal မိႈပိုးသတ္ေဆး

-MAOI စိတ္က်ေဆး

-herbalေဆးဖက္ဝင္ တိုင္းရင္းေဆးေတြနဲ႕ တြဲမေသာက္သင့္ဘူး။

Probiotic မေသာက္သင့္သူေတြ

-ကိုယ္ဝန္ေဆာင္၊နို႕တိုက္မိခင္ေတြ မသံုးစြဲသင့္ဘူး။

-ခုခံအားအလြန္အမင္း က်ဆင္းသူေတြ မသံုးစြဲသင့္ဘူး။ fungemia ေခၚတဲ့ မိႈပိုးေတြ ေသြးေၾကာထဲ ျပန္႕သြားတတ္တယ္။ အခန္႕မသင့္ရင္ ေသဆံုးတတ္တယ္။ 

သတိျပဳရန္အခ်က္မ်ား

-၂ရက္အတြင္း တိုးတက္မႈမရွိတဲ့အခါ၊

-ဖ်ားတာ၊အန္တာ ျဖစ္လာတဲ့အခါ၊

-ဝမ္းထဲမွာ ေသြး၊အက်ိအခၽြဲ ပါလာတဲ့အခါ၊

ဒီလို အခ်က္ေတြရွိရင္ ဆရာဝန္နဲ႕ အျမန္ဆံုး ျပသပါ။

အၾကံျပဳခ်က္

-capsule ျဖစ္လို႕ လူၾကီးေတြနဲ႕ ပိုမိုသင့္ေတာ္တယ္။

-ခုခံအားက်ဆင္းမႈ မ်ားသူေတြ မေသာက္သံုးသင့္ဘူး။

-ေဆးဆိုင္ေတြမွာ ကိုယ့္သေဘာနဲ႕ ဝယ္ေသာက္တာမ်ိဳး အားမေပးခ်င္ဘူး။

-ေဆးအခ်ိန္အဆက လူနာအေျခအေန၊ေရာဂါအေနအထားေပၚ မူတည္ျပီး မတူညီနိုင္ဘူး။

-ေရာဂါအခံ၊ဓာတ္မတဲ့တာ စတဲ့အခ်က္ေတြ ထည့္သြင္းစဥ္းစားသင့္တယ္။

-မၾကာခဏ ဝမ္းေလွ်ာတတ္သူေတြ ကာကြယ္ဖို႕ အသံုးျပဳနိုင္တယ္။

-အေမရိကား FDAက အသိအမွတ္ျပဳထားတဲ့ ေဆးမ်ိဳးမဟုတ္ဘူး။

-ဝမ္းသြားတိုင္း ပဲၾကီးေလွာ္ဝါးသလို သံုးသင့္တဲ့ ေဆးမ်ိဳးမဟုတ္တာေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္။

ေဒါက္တာ ေအးမင္းထူး

၂၁.၆.၁၃